چكيده
با همه تلاش پيامبران الهي و انسان‌های وارسته در جهت همزيستي مسالمت‌آميز هنوز هم جنگ به عنوان يکی از روابط اجتناب‌ناپذير بشری خود‌نمائي مي‌كند به گونه‌ای که جهان امروز شاهد جنگ‌ها و نبردهايي در گوشه و کنار اين دنيا مي‌باشد.مباحث و موضوعات مربوط به جنگ از مهم‌ترين چالش‌های امروزين به حساب می‌آيد و نهادهای حقوق بشری و بشردوستانه به همراه مردمانی صلح دوست در پی کمتر شدن جنگ و يا حداقل کاهش اثرات منفی ناشی از آن مي‌باشند.

يکي از پي‌آمدها و پديده‌های جنگ، اسرای جنگی مي‌باشند که شناختن، شناسايي، ترويج و گسترش حقوق اسرای جنگی بسيار اهميت دارد.از سوی ديگر اسلام به عنوان دينی جامع وکامل تبيين‌کننده و تنظيم‌کنندة روابط از جمله ميان فرد و خداوند و ميان افراد با یکدیگر مي‌باشد و هر چند انسان‌ها را به «حکمت» و «موعظه حسنه» تشويق مي‌نمايد اما در مورد ساحت جنگ و پديده‌های مربوط به آن ساکت ننشسته است.
آموزه‌های اسلامی در پرتو تعاليم معصومين - عليهم السلام- و با تأکيد فراوان بر کرامت ذاتی و حيثيت انسانی قواعد و مقررات شايسته‌ای را برای جنگ و مسائل آن ارائه داده است. رفتار با احسان و احترام؛ ممنوعيت کشتن اسراء؛ حمايت از کودکان، زنان، سالخوردگان و...، حق خوراک، پوشاک، مکان مناسب، حق معالجه و بهداشت، منع بيگاری، منع تخلية اطلاعاتی و... از جمله حقوق اسيران جنگی و از وظايف دولت اسيرگيرنده محسوب مي‌شود که در تعاليم اسلامی آمده است.
در اين مقاله سعی شده است تا پس از شناسايی و معرفی اين حقوق در آموزه‌های اسلامی، جايگاه آنها در کنوانسيون سوم ژنو راجع به معامله با اسيران جنگی مشخص گردد.
سابقه زمانی، رحمت و رأفت گسترده‌تر اسلام نسبت به اسراء و تأکيد بيشتر بر حفظ کرامت و حيثيت انسانی از جمله امتيازات تعاليم اسلامی در مورد اسرای جنگی نسبت به کنوانسيون مزبور مي‌باشد.

در آموزه‌های اسلام و آرای مسلمانان، مباحث متعددی در ارتباط با نظام اسلامی مطلوب یا همان مدینه فاضله وجود دارد که در این راستا می‌توان ابعاد پیشرفت نظام اسلامی ایران با چشم‌انداز الگوی مدینه فاضله مهدوی را بررسی کرد. آیت الله جوادی آملی، پیشرفت نظام اسلامی را مبتنی بر نقش محوری رهبر آن می‌داند که در عصر غیبت، ولایت فقیه و در عصر ظهور، امامت انسان کامل یعنی حضرت ولی عصر( به آن مشروعیت می‌بخشد. همچنین نقش مدیران و شاخصه‌های مدیریتی آن‌ها در رسیدن به رشد و پیشرفت کشور با توجه به الگوی مدینه فاضله مهم است.از نظر آیت الله جوادی آملی، اسلام در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و حقوقی، دارای آموزه‌های روشنگرانه و سازنده‌ای برای تکامل و پیشرفت نظام اسلامی به واسطه الگوی مدینه فاضله است.

کلیدواژه ها : مدینه فاضله ،مدینه فاضله ،رشد حقوقی ،رشد فرهنگی ،رشد صنعتی ،آیت الله جوادی آملی ،امامت

مالکیت و آزادی، دو ارزش و فضیلت مهم برای انسان ‌ها است. از نگاهی این دو ارزش پیوندی بسیار محکم و رابطه ‌ای متقابل دارند. آن‌ها نه‌ تنها می‌توانند مبنای یکدیگر قرار گیرند بلکه در صورت خروج از تعادل، هرکدام می ‌توانند بر دیگری تأثیر منفی بگذارند. رابطۀ مالکیت و آزادی، موضوع مطالعه ی این مقاله است. به‌ عنوان نتیجه باید دانست آزادی و مالکیت دو حق بنیادین هستند که حقوق وظیفه دارد میان آنها تعادل ایجاد کند. در این صورت نه ‌فقط تعارضی میان آنها نخواهد بود بلکه مکمل و پشتوانه ی یکدیگر نیز می‌گردند و همدیگر را تعالی خواهند بخشید.

چکیده: فناوری های جدید چنان قدرت بی سابقه ای به بشر اعطا کرده است که بتواند در جسم بشر و نیز محیط پیرامون خود (محیط زیست) مداخله نماید، اما مسلماً علم و فناوری در این وضعیت ناگزیر بوده است چالشهای غیر علمی، اعم از اجتماعی، اخلاقی و حقوقی را هم در نظر بگیرد. در این میان، شاید بغرنج ترین مسائل، مواردی است که به ایجاد تغییراتی در وضعیت طبیعی انسان می انجامد. این عوامل سبب چاره اندیشی حقوقدانان و در نتیجه، وضع قوانین و مقررات در دو سطح کاربردی و نظری گردید که حاصل کار در افزودن فهرستی به مقوله های (نسل های) حقوق بشرنمود یافته است؛ یعنی همان مقوله (نسل) چهارم و یا حقوق اخلاق زیستی.
مقوله (نسل) چهارم حقوق بشر که در اثر پیشرفت علم و تکنولوژی پدیدار گشته، به طور مختصر مجموعه حقوقی است که هدف آن دفاع و حمایت از حیثیت و کرامت انسانی در مقابل سوء استفاده های علمی است. این مقاله به بررسی رابطه میان اخلاق زیستی و حقوق بشر از منظر اصول پایه گذار آنها که در ماهیت یکسان بوده، یک هدف را دنبال می کنند ،می پردازد. به عبارت دیگر، مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که؛ آیا اخلاق زیستی و حقوق بشر در تطابق با هم هستند یا خیر؟

چکیده

در بخش اول این مقاله نگارنده نظریات حقوق طبیعی و اخلاق‌ کـانتی‌ را بـه عنوان دو جریان‌ اصلی‌ مدافع‌ حقوق بشر معاصر مورد بررسی قرار داده است. بویژه در مباحث مربوط به حقوق طبیعی سیسرو به عنوان اولین کسی که‌ حقوق‌ طبیعی‌ را به‌گونه‌ای منسجم و روشمند مـعرفی نـموده مورد‌ اشاره‌ قرار گرفته است.

هم‌چنین آکویناس به دلیل قرائت دینی‌اش از حقوق طبیعی،گروسیوس بخاطر تفسیر سکولار از این نظریه،فینیز به‌ عنوان‌ احیاگر‌ معاصر حقوق طبیعی سنتی و فولر به عنوان نمایندهء بـارز‌ حـقوق طـبیعی مدرن مورد بررسی قرار گـرفته اسـت. هـم‌چنین ضمن معرفی اجمالی نظریه اخلاق کانتی،این تئوری به عنوان‌ نظریه‌ قرارداد‌ محورانه مورد اشاره قرار گرفته است.اصل غایت بودن انسان در ایـن‌ نـظریه‌ مـبنای اخلاقی مستحکمی برای حقوق بشر معاصر فراهم خـواهد کـرد.بویه تئوری عدالت جان رولز به عنوان‌ نظریه‌ای‌ جدید‌ در سنّت کانتی با ابتنای برد و اصل آزادی و تفاوت می‌تواند‌ توجیه‌گر‌ هر‌ دو نسل اول و دوم حـقوق بـشر مـعاصر باشد.در بخش دوم این نوشته نظریه‌های‌ سودانگاران،مارکسیستها‌ و محافظه‌کاران و رویکردهای پست‌مدرن بـه عنوان رقبای ناهمدل حقوق بشر معاصر مورد بررسی قرار‌ گرفته‌اند.با‌ این وجود این نکته مورد توجه قرار گـرفته کـه حـتی اینان تحت تأثیر‌ عمق‌ و اقتدار گفتمان حقوق بشر معاصر حداقل بـه لحـاظ عملی، به ضرورت تأمین حقوق و آزادیهای‌ بنیادین در شکوفایی انسان معترف هستند.

چکیده: در نظام بین‌الملل حقوق بشر دو تأسیس شناخته شده وجود دارد: تحدید و تعلیق. در وضعیت عادی، تحدید حقوق و آزادیها در یک جامعة دمکراتیک، به حکم قانون و به ملاحظة حفظ امنیت و یکپارچگی کشور و به منظور حمایت از بهداشت یا اخلاق عمومی و تأمین حقوق دیگران امکان‌پذیر است. اما تعلیق به وضعیت اضطراری مربوط است. برخی از کنوانسیونهای بسیار مهم حقوق بشری حاوی مقرره‌ای هستند که به دولتهای عضو اجازه می‌دهد در شرایط اضطراری و فوق‌العاده اجرای بسیاری از حقوق را به حالت تعلیق درآورند. امکان تعلیق اجرای اغلب حقوق در پاره‌ای دیگر از اسناد بین‌المللی نیز به طور ضمنی مطرح شده است. اجرای این حق توسط دولتها متوقف بر تحقق شرایطی است. در این مقاله، نگارنده ضمن تبیین مفهوم تعلیق، از معیارهای توصیف وضعیت، شرایط ماهوی و شکلی مشروعیت و حقهای غیر قابل تعلیق سخن گفته است.